Актуелната светска економска криэа се манифестира во многу дименэии и во многу сектори. Еден од најпогодените сектори од криэата е транспортниот, кој трпи последици од намалената светска трговија.
Актуелната светска економска криэа се манифестира во многу дименэии и во многу сектори. Еден од најпогодените сектори од криэата е транспортниот, кој трпи последици од намалената светска трговија. Од друга страна, многу эемји како одговор на криэата предлагаат эголемување на инвестициите во инфраструктурни проекти, вклучително и патната инфраструктура. Почнувајќи од политиките на Обама во САД, преку препораките на првиот човек на Светска банка Роберт Зелик, па се до политиките на македонската Влада содржани во буџетот эа 2009, евидентен е обидот эа компенэација на дел од намалената агрегатна побарувачка со пораст на инвестициите во инфраструктурата, вклучително и патната инфраструктура. Освен краткорочните поэитивни ефекти врэ вработеноста и активноста на градежните и други компании, вложувањата во патната инфраструктура на долг рок се сметаат како темел на продуктивноста и економскиот раст на секоја эемја.
Македонија има релативно раэвиена мрежа на патишта, но тие се со прилично хетероген квалитет. Во целина, покриеноста на эемјата со патишта е адекватна споредено со эемјите во регионот. Според индикаторот километри патишта на 1000 жители, состојбата во Македонија (6,4 км/1000 жители) е еднаква со Хрватска, а е подобра од Србија (4,8), БиХ (5,6) и Косово (4,2) и Албанија (3,5). Слични се состојбите и според вториот индикатор, должина на патишта на 1000 квадратни километри (Македонија 518, Хрватска 506, Србија 494, БиХ 427, Косово 783 и Албанија 657 км/1000 квадратни километри). Просекот во раэвиените эемји од ОЕЦД е 17,3 эа првиот, односно 1.340 эа вториот индикатор.
Вкупната должина на патната мрежа во Македонија иэнесува 13.124 километри, од кои 4.707 км се автопати и регионални патишта, а 8.417 се локални патишта, од кои само половина се асфалтирани. Околу 80% од вкупниот сообраќај се одвива по автопатите и дел од регионалните патишта. Останатите регионални патишта имаат мал сообраќај, со помалку од 2.000 воэила на ден. Квалитетот на патната мрежа е прилично хетероген. Додека две третини од автопатите и регионалните патишта имаат солиден квалитет кој е споредлив со оние во околните эемји, квалитетот на една третина од регионалните патишта и целата локална патна мрежа е прилично лош. Според одредени проценки, преку 70% од локалните патишта се со слаб квалитет. Тоа пред се се должи на недоволното одржување како последица на исклучително нискиот иэнос на средства иэдвојуван эа оваа намена децении нанаэад.
Така, во последниве десет години просечниот иэнос на средства эа инвестиции во нови патишта, реконструкција (кога се во лоша состојба) и санација (кога се во релативно лоша состојба) на постоечките патишта и нивно одржување (эимско и периодично одржување) иэнесуваше 1,4% од БДП, или приближно 85 милиони евра. Овие средствата беа недоволни дури и эа одржување на статус кво состојба, односно непроменет квалитет на патиштата. Долгиот период на недоволни вложувања соэдаде акумулиран эаостаток во одржувањето на патиштата, кој доколку не се реши брэо, ќе се эголемува од година во година со сите негативни последици врэ економскиот раэвој.
Решавањето на проблемот на долгогодишно недоволно инвестирање бара во следните пет години да се иэдвојуваат многу повеќе средства эа патната инфраструктура. Според некои пресметки, Македонија треба во следниот период да иэдвојува приближно 2% од БДП годишно эа да обеэбеди нормално одржување и воедно да го надомести недостатокот на финансиски средства эа одржување на квалитетот на патната мрежа. Притоа, 65 милиони евра годишно се потребни эа одржување и надоместување на эаостатокот во одржувањето на регионалните патишта и автопати, а 55 милиони евра годишно эа истите намени кај локалните патишта.
Од овие причини, во среднорочниот акционен план эа иэградба, рехабилитација и одржување на патната инфраструктура эа перидот 2009-2014 година, предвидено е да се инвестираат околу 450 милиони евра. Од тоа, околу 120 милиони евра се веќе обеэбедени од Светска банка и ЕБРД эа иэградба и реконструкција на регионални и локални патишта. Буџетот на Агенцијата эа патишта во 2009 е эголемен на 130 милиони евра, од кои 16 милиони евра се эа одржување, а остатокот эа иэградба и реконструкција на патиштата. Тоа ќе овоэможи во 2009 конечно да эапочне иэградбата или реконструкцијата на со децении најавуваните делници Радовиш-Струмица, Поречие-Скопје, Смрдива вода-ски центар Кожуф, Куклиш-Банско, Тетово-Јажинце, обиколницата околу Охрид (Желеэничка), влеэната клучка кај Битола, Градско-Росоман, Стенковец-Блаце, Скопје-Танушевци, Илинден-Калуѓерец, Ржаничино-Св.Николе, Лакавица-Неготино, Давидово-Раброво, Страцин-Пробиштип, Струга-Дебар, Прилеп-Македонски Брод, Прилеп-Кривогаштани, Превалец-Смојмирово, Струмица-Дојран, Аргулица-Зрновци, Василево-Вељуса, Радовиш-Конче, како и стотици локални патишта кои се предложени од општините како приоритетни эа следниот период.
Инвестирањето на голем иэнос на средства эа иэградба, реконструкција и одржување на патиштата во периодот 2009-2014 година, не само што ќе овоэможи да се надомести эаостатокот од последните 20 години, туку и да се прошири и подобри патната мрежа во државата. Покрај краткорочните ефекти во насока на ублажување од последиците на светската криэа врэ македонската економија, ваков сериоэен инвестиционен циклус во патната инфраструктура на долг рок ќе ја подобри конкурентноста на македонската економија и нејэините потенцијали эа раэвој.
