THIRRJE PËR AKTERËT PËR KONSULTIME MBI PROGRAMIN E REFORMËS SË EKONOMISË 2024 – 2026
15.12.2023
Ju prezantojmë Kapitullin 5 Reformat Strukturore të Projekt-Programit të Reformës Ekonomike për 2024 – 2026, të cilin Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut do t’ia dorëzojë Komisionit Evropian deri më 15 janar 2024, pas miratimit të tekstit të tij.
Me përgatitjen e PER, Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut që nga viti 2014 i është bashkuar qasjes së Komisionit Evropian për mbështetjen e rritjes afatgjatë dhe konkurrencës përmes qeverisjes ekonomike si shtyllë kyçe në procesin e zgjerimit, në mënyrë që të sigurojë raportim më të mirë për planet kombëtare të politikave ekonomike, duke përfshirë reformat e nevojshme strukturore.
Drafti PER 2024-2026 është përgatitur përmes procesit të konsultimit kombëtar tashmë të krijuar të koordinuar në mënyrë qendrore nga Ministria e Financave. Dokumenti u përgatit në përputhje me “Udhëzuesin për Programet e Reformës Ekonomike” të lëshuar nga Komisioni Evropian në korrik 2023. Përgatitja përfshinte mbështetjen e ekspertëve nga Qendra për Ekselencë në Financa (CEF), dhe u mbështet financiarisht nga Bashkimi Evropian.
Duke pasur parasysh rëndësinë e këtij dokumenti dhe nevojën që ai të jetë i një cilësie të lartë, është duke u zbatuar një proces i përfshirjes së gjerë të palëve të interesuara. Prandaj, ftojmë: komunitetin e biznesit, universitetet, autoritetet lokale, partnerët socialë, sektorin e shoqërisë civile dhe palët e tjera të interesuara dhe palët e interesuara që të kontribuojnë aktivisht në procesin e përgatitjes së dokumentit.
Ju mund të dërgoni mendimet, komentet dhe sugjerimet tuaja jo më vonë se data 29 dhjetor 2023 në adresat e mëposhtme të emailit:
vesna.cvetanova @finance.gov.mk
andrija.aleksoski@finance.gov.mk
aleksandra.velkova@finance.gov.mk
Programi për reformat ekonomike
Si mbështetje për përmirësimin e qeverisjes ekonomike, Bashkimi Evropian (BE) prezantoi një qasje të re të quajtur Semestri i Thjeshtuar Evropian në Strategjinë e Zgjerimit të Tetorit 2013, ku vendet e Ballkanit Perëndimor dhe Turqia janë ftuar nga Komisioni Evropian (KE) që nga tetori 2014 për të përmirësuar politikat ekonomike dhe për të forcuar qeverisjen ekonomike, përmes përgatitjes së Programeve të Reformës Ekonomike PER.
Republika e Maqedonisë së Veriut merr pjesë në procesin e harmonizimit para anëtarësimit të politikave ekonomike me Bashkimin Evropian dhe çdo vit përgatit një PER që përmban politika dhe tregues makroekonomikë dhe fiskalë. Këtë vit, Udhëzuesi i BE-së për përgatitjen e Programit të Reformës Ekonomike për periudhën 2025-2027 i drejtohet vendeve të Ballkanit Perëndimor që të mos përgatisin kapitullin në PER dhe anekset përkatëse në lidhje me reformat strukturore, duke qenë se vendet e Ballkanit Perëndimor kanë përgatitur një dokument të veçantë – Axhenda e Reformës (RA) për periudhën 2024-2024, me kuadrin specifik të reformës dhe zbatimit të BE-së. dhe Mekanizmi i Rritjes. Sipas Udhëzuesit PER 2025-2027, vendet e Ballkanit Perëndimor duhet të ofrojnë një përmbledhje të shkurtër të reformave të përzgjedhura nga RA për sa i përket ndikimit të tyre në ekonomi në Kapitullin 5A të Programit.
Duke marrë parasysh udhëzimin e ri të BE-së, Programi i Reformës Ekonomike për periudhën 2025-2027 ofron një përmbledhje të kuadrit afatmesëm makroekonomik dhe fiskal dhe politikës monetare, një pasqyrë të shkallës së zbatimit të Konkluzioneve të Përbashkëta me rekomandime mbi politikën fiskale dhe monetare nga masat e Dialogut Ekonomik dhe Financiar të BE-së, si dhe të zgjedhura me ndikimin e mundshëm të reformës2 në maj20. nga Axhenda e Reformës për ekonominë.
Përgatitja e PER në nivel qeveritar koordinohet nga Ministria e Financave dhe dorëzohet në KE pas miratimit të tij nga Qeveria e Republikës së Maqedonisë së Veriut, jo më vonë se 15 janar.
Pas dorëzimit të PER në KE, ai vlerësohet përmes misioneve të vlerësimit brenda vendit nga KE, Banka Qendrore Evropiane dhe Eurostat. Më pas fillon dialogu në kuadër të Këshillit të BE-së. Së pari, zhvillohet një diskutim në nivel teknik brenda organeve ndihmëse të Këshillit në përgatitje të një dialogu brenda Këshillit të BE-së të përfaqësuar nga e ashtuquajtura “treshja”, pra presidenca aktuale dhe dy të njëpasnjëshme, me ministrat e financave dhe guvernatorët e bankave qendrore të vendeve kandidate për anëtarësim nga Ballkani Perëndimor dhe Turqia. Procesi përfundon me arritjen e konkluzioneve të përbashkëta bazuar në vlerësimin e PER dhe dhënien e rekomandimeve për përmirësimin e politikës makroekonomike të vendit, menaxhimin e financave publike dhe cilësinë e reformave strukturore (të ashtuquajturat “Udhëzime Politike”). Gjatë përgatitjes së PER-së së ardhshme, vendeve kandidate u kërkohet të raportojnë për nivelin e zbatimit të rekomandimeve në vitin e kaluar, me synimin për të përmbushur kriteret ekonomike për anëtarësimin në BE – ekzistencën e një ekonomie tregu funksionale dhe aftësinë për të përballuar presionin konkurrues dhe forcat e tregut në Union.
Teksti i Programit të Reformës Ekonomike 2025-2027 u pranua nga Qeveria më 14 janar 2025 dhe u dorëzua zyrtarisht në Komisionin Evropian më 15 janar 2025.
Vetë përgatitja e PER si një dokument strategjik koherent dhe dorëzimi i tij në kohë në KE është një konfirmim i kapacitetit të administratës së vendit, në drejtim të koordinimit të politikave ekonomike dhe efikasitetit në punë. PER është rezultat i përbashkët i shumë institucioneve dhe përgatitja e përgjithshme koordinohet nga Ministria e Financave.
PER është një dokument kompleks që është përgatitur në përputhje me Udhëzuesin e Komisionit Evropian për Përgatitjen e PER nga korriku 2024. Përzgjedhja e masave nga Axhenda e Reformës së vendit është bërë në përputhje me një mjet vlerësimi dhe përzgjedhje të masave për vlerësimin e ndikimit të mundshëm ekonomik në PER, të zhvilluar nga ekspertë në CEF Ljubljana, në kuadër të Projektit të Integruar të BE-së në Reformat e Reformës së BE-së. Korniza”, dhe cilat reforma kanë potencialin më të madh për zhvillim kombëtar, rritje ekonomike dhe fizibilitet të fortë për zbatim. Gjatë përgatitjes së PER 2025-2027 janë marrë parasysh dokumentet e mëposhtme:
Agjenda reformuese e Maqedonisë së Veriut 2024-2027;
Deklarata e Politikës Fiskale 2024-2028
Rekomandimet nga konkluzionet e përbashkëta të Dialogut Ekonomik dhe Financiar të datës 14 maj 2024;
Raporti i Progresit të Republikës së Maqedonisë së Veriut për vitin 2024;
Raporti i KE-së për vlerësimin e Programit të Reformës Ekonomike 2024-2026;
Më shumë informacion rreth Semestrit Evropian dhe Qeverisjes Ekonomike nga këndvështrimi i përmbushjes së Kritereve të Kopenhagës mund të gjenden në faqet e mëposhtme të internetit:
https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/economic-and-fiscal-policy-coordination/eu-economic-governance-m
Monthly Newsletter – October 2019
Monthly Newsletter – September 2019
Monthly Newsletter – August 2019
Monthly Newsletter – July 2019
Monthly Newsletter – June 2019
Monthly Newsletter – April 2019
Monthly Newsletter – March 2019
Monthly Newsletter – February 2019
Monthly Newsletter – January 2019
Monthly Newsletter – December 2018
Monthly Newsletter – November 2018
Monthly Newsletter – October 2018
Monthly Newsletter – September 2018
Monthly Newsletter – August 2018
Monthly Newsletter – July 2018
Monthly Newsletter – June 2018
Monthly Newsletter – April 2018
Raport financiar parazgjedhor (01.01-20.08.2021) shkarko këtu
Raport i të ardhurave dhe shpenzimeve të planifikuara dhe të realizuara të Buxhetit të RMV (01.01-20.08.2021) shkarko këtu
Pjesëmarrësve në fushatën zgjedhore për Zgjedhjet Presidenciale 2019 kërkohet të paraqesin një raport financiar ku specifikohen kostot e të ardhurave dhe shpenzimeve në llogarinë e transaksionit për fushatën zgjedhore në formularin e dhënë në bashkëngjitje.Afatet për dorëzimin e raporteve financiare dhe institucioneve të cilave u dorëzohen raportet përcaktohen në nenet 84-b, pikat (1), (2), (3) dhe (6) dhe 85, paragrafët (1) dhe (3) të Kodit Zgjedhor.
