27 shkurt 2021, Shkup – Sipas skenarit bazë, presim rritje ekonomike prej 4.1% për këtë vit. Sigurisht, ekzistojnw dhe rreziqe. Ato lidhen kryesisht me krizën shëndetësore, më saktësisht zgjatjen e pandemisë së Covid 19. Kjo do të rezultojë në masa kufizuese, pasoja në zinxhirët e furnizimit global dhe kërkesën nga jashtë, pritshmëritë e përkeqësuara të bizneseve dhe amvisërive, uljen e flukseve të investimeve dhe parave të dërguara nga jashtë. Në kushtet e materializimit të rreziqeve që lidhen me mjedisin ndërkombëtar, më saktësisht përgjysmimi i rritjes së kërkesës nga jashtë, rimëkëmbja e ekonomisë vendore do të ngadalësohet ndjeshëm, por megjithatë përsëri do ta mbyllnim vitin me një normë pozitive të rritjes ekonomike.
Z. Besimi, ekonomia e brendshme është ende në një ngërç pasigurie të shkaktuar nga Pandemia. Kursi i ngadaltë i imunizimit ende nuk na lejon të flasim për rritjen ekonomike, por këtë vit vazhdojmë të merremi me masa anti-krizë të tilla si shpëtimi i vendeve të punës dhe kompanive. Cilat janë pritshmërite tuaja, për sa kohë do të zgjatet rimëkëmbja ekonomike?
Duhet t’i shohim gjërat në mënyrë reale. Skenari bazë makroekonomik i ministrisë së Financave është një skenar real. Sipas tij, me fillimin e imunizimit, besimi i investitorëve dhe konsumatorit pritet të rritet, gjë që do të rezultojë në një rikuperim të investimeve dhe konsumit privat. Me rimëkëmbjen e partnerëve tanë tregtarë, kërkesa nga jashtë do të rritet. Me kalimin e kohës, pritet dobësimi i krizës shëndetësore dhe përmirësimi gradual i pasqyrës epidemiologjike, shfrytëzim më i lartë i kapaciteteve prodhuese dhe të shërbimeve si dhe efekte të favorshme të masave ekonomike. Sipas skenarit bazë, këtë vit presim rritje ekonomike prej 4.1%.
Sigurisht, ekzistojnw dhe rreziqe. Ato lidhen kryesisht me krizën shëndetësore, më saktësisht zgjatjen e pandemisë së Covid 19. Kjo do të rezultojë në masa kufizuese, pasoja në zinxhirët e furnizimit global dhe kërkesën nga jashtë, pritshmëritë e përkeqësuara të bizneseve dhe amvisërive, uljen e flukseve të investimeve dhe parave të dërguara nga jashtë. Në kushtet e materializimit të rreziqeve që lidhen me mjedisin ndërkombëtar, më saktësisht përgjysmimi i rritjes së kërkesës nga jashtë, rimëkëmbja e ekonomisë vendore do të ngadalësohet ndjeshëm, por megjithatë përsëri do ta mbyllnim vitin me një normë pozitive të rritjes ekonomike.
Gjithashtu, faktor i rëndësishëm është anëtarësimi në NATO, që mund të ketë ndikim të fortë në aktivitetin e investimeve, së bashku me zbatimin e reformave strukturore.
Sa i përket pakos e pestë të masave, krahas përkrahjes së ekonomisë dhe qytetarëve, ato gjithashtu kanë një komponentë zhvillimi, më saktësisht janë të dizajnuara për të inkurajuar rivitalizimin dhe rritjen ekonomike. Nëse në pakot e mëhershme masat kishin për qëllim rritjen e likuiditetit të kompanive dhe ruajtjen e vendeve të punës, në pakon e pestë ato stimulojnë njëkohësisht veprimtarinë e investimeve.
Sa reale është norma e rritjes ekonomike prej 4.1% që planifikoni për këtë vit nëse dihet që kriza e Covid 19 pa dyshim do të zgjasë të paktën edhe në tremujorin e parë?
Projeksioni i ministrisë së Financave për rritje ekonomike prej 4.1% bazohet në supozime se pas tremujorit të parë efektet e krizës shëndetësore do të fillojnë të dobësohen dhe në përputhje me rrethanat besimi i investitorit do të fillojë të rikthehet, si dhe të zvogëlojë kujdesin më të madh të konsumatorit. Projeksioni është në përputhje me parashikimet e institucioneve të tjera financiare ndërkombëtare. Ato variojnë nga 5.5% në FMN në 3.6% në Bankën Botërore.
Sipas rishikimit të fundit të Fondit Monetar Ndërkombëtar të ekonomisë globale nga muajit Janari të vitit 2021, kriza do të fillojë të zbehet në gjysmën e parë të vitit, ndërsa potenciali për rritje do të zmadhohet në gjysmën e dytë, veçanërisht me rritjen e disponueshmërisë së vaksinave dhe uljen e masa rigoroze për distancimin social. Me rritjen e disponueshmërisë së vaksinave, terapitë e përmirësuara, rritjen e numrit të testimeve, transmetimi lokal pritet të sillet në një nivel më të ulët.
Gjithashtu, tendenca e kthimit gradual të çmimeve të mallrave në bursat botërore nga periudha e para krizës tregon një ringjallje të ekonomisë. Kështu, lëvizjet në çmimin e naftës, si dhe çmimet e metaleve themelore, përkatësisht produkteve primare tregojnë lëvizjen e industrisë në të gjithë botën, dhe natyrisht ekziston një kontekst pozitiv për eksportin e brendshëm. Nga ana tjetër, ulja e çmimit të arit në bursat botërore tregon përmirësimin e pritjeve të subjekteve ekonomike për ekonominë botërore.
Procesi i përmirësimit të situatës në ekonominë tonë filloi që nga viti i kaluar. Investimet bruto në tremujorin e tretë të vitit 2020 u rritën me 4.2%, e cila vjen pas rënies së lartë prej mbi 30% në tremujorin e dytë të vitit 2020, për shkak të rritjes së investimeve në ndërtim, si dhe në maqineri dhe pajisje. Rënia e konsumit gjithashtu është zbutur, kryesisht për shkak të rritjes së lartë të konsumit publik prej 13.5%. Tremujori i katërt i vitit 2020, sipas të dhënave me frekuencë të lartë (mujore), ka përmirësuar më tej situatën në drejtim të tregtisë së jashtme dhe në drejtim të industrisë dhe shfrytëzimit të kapaciteteve. Tendencat pozitive vazhduan në muajin e parë të këtij viti dhe katër pakot e masave anti-krizë të ndërmarra deri më tani kanë dhënë efektin e tyre në përmirësimin e situatës.
Javën e kaluar kemi marrë konfirmimin tjetër të vlerësimit të kredisë së vendit nga agjencia e kreditit “Standard & Poor’s”, e cila ka një rëndësi të veçantë në kohë krize të ekonomisë globale, veçanërisht në sytë e investitorëve. Pritjet e agjencisë së kreditit janë që ekonomia vendore do të kthehet në rrugën e rritjes ekonomike këtë vit dhe të kapërcejë goditjet e shkaktuara nga pandemia e Covid-19. Ata parashikojnë që rimëkëmbja e industrisë së automobilave, e cila ndikon fuqishëm në eksportin tonë, si dhe rritja e konsumit të brendshëm, do të jenë nxitësit e rritjes së ekonomisë.
Marrë kështu përfundimin e vitit të kaluar, 292 milion euro janë paguar nga programi Covid 19 i Qeverisë ose mbi 95% e buxhetit në bazë të mbështetjes financiare për pagesën e pagave, mbështetjes financiare për kategoritë e cenueshme të qytetarëve, masat për të mbështetur kompanitë, mbështetje financare ndaj qytetarëve që kanë humbur vendet e tyre të punës si rezultat i krizës, etj. Mbi 85 milion euro janë miratuar përmes Bankës zhvillimore në bazë të kredive pa interes dhe kredive të lira. Duhet të merret parasysh se stimuli i përgjithshëm fiskal mbulon jo vetëm shpenzimet e drejtpërdrejta të buxhetit, por edhe uljen e taksave dhe lirimet e ndryshme, garancitë që janë në dispozicion dhe të ngjashme. Kështu për shembull, skema e garancës shtetërore shumëfishon gjashtë herë mjetet e siguruara në fond, më saktësisht ato fonde do të garantojnë sasi gjashtë herë më të lartë të kredisë për kompanitë.
Qeveria ka miratuar pakon e pestë të masave anti-krizë. Çfarë ndryshon nga masat e mëparshme të qeverisë dhe si do ta ndihmojnë ato ekonominë?
Pakoja e pestë e masave ka për qëllim përshpejtimin e procesit të ringjalljes. Pakoja ka disa objektiva: (1) të sigurojë mbështetje të drejtpërdrejtë financiare për kompanitë në mënyrë që të mbajnë vendet e punës, (2) mbështetje financiare për të rritur likuiditetin në sektorin privat, (3) të mbështesin fuqinë blerëse të kategorive të cenueshme të qytetarëve dhe (4) krijimin e një ambienti më të favorshëm të biznesit.
Pakoja e pestë përmban një total prej 29 masash, me vlerë prej 9.7 miliardë denarë ose rreth 160 milionë euro, nga të cilat 91.7 milionë kanë implikime të drejtpërdrejta fiskale.
Masat e miratuara në këtë pako kanë komponentë zhvillimi. Kështu, masa për mbështetjen financiare për pagesën e pagave për muajt Shkurt dhe Mars të vitit 2021 parashikon që kompanitë që do të investojnë, të marrin mbështetjen financiare si subvencion. E njëjta gjë është dhe me masën e kredive pa interes – kompanitë që do të investojnë ose krijojnë vende të reja të punës do të marrin mjete të pakthyeshme.
Pakoja parashikon një sërë masash të tjera që synojnë përmirësimin e likuiditetit të ekonomisë, rritjen e konkurrencës dhe inkurajimin e investimeve. Parashikohet edhe mbështetja e drejtpërdrejtë financiare për disa sektorë, rritja e fondit të skemës së granteve, fond për mbështetje të eksportit, shfuqizim i detyrimeve doganore për shumë lëndë të para, etj.
Si po zhvillohet zbatimi aktual i masave të mëparshme anti-krizë? Cila është shuma e paguar nga shteti si ndihmë për kompanitë dhe qytetarët nga 10% e parashikuar e BPK-së dhe cilat janë efektet nga ajo?
Gjatë vitit 2020, u miratuan katër pako masash, që synojnë mbrojtjen e vendeve të punës në ekonomi dhe kategoritë më të prekura, rritjen e likuiditetit në ekonomi dhe mbështetjen e aktivitetit të brendshëm ekonomik. Masat u përqëndruan kryesisht në dhënien e granteve dhe subvencionimin e turizmit, transportit dhe hotelierisë, kredi të buta dhe kredi pa interes për ndërmarrjet e vogla dhe të mesme dhe kompanitë që tregojnë efekt të dukshme në rezultatet e funksionimit gjatë krizës, duke mbajtur punëtorët përmes pagesës që marrin nga mbështetja financiare shtetërore, mbështetje financiare për ata që humbën vendet e punës, mbështetje financiare për kategoritë e cenueshme të qytetarëve, inkurajimin e realizimit të investimeve publike, rritja e konsumit publik dhe stimulim i ndryshëm për të inkurajuar konsumin privat.
Vlera e projektuar e katër pakove është rreth një miliardë euro ose rreth 10% e BPK-së, me tre pakot e para të vlerësuara në 550 milionë euro dhe e treta 470 milionë euro. Secili vend mori masa në përputhje me hapësirën fiskale që kishte në dispozicion. Sipas të dhënave të FMN-së, stimuli fiskal në vendet e rajonit varion nga 2.4% të BPK-së në Bullgari, 2.8% në Shqipëri, 3% në Bosnjë dhe Hercegovinë, 3.7% në Mal të Zi, 4.1% në Kosovë. Kroacia me 7%, ne me rreth 10%, Serbia në një nivel të ngjashëm me 11.3% dhe Sllovenia dhe Greqia me rreth 14% të BPK-së. Me faktin se Sllovenia dhe Greqia kanë rritur ndjeshëm Borxhin publik që nga fillimi i krizës me 13 pikë përqindje, pra me 19.4 pikë përqindje. përkatësisht, borxhi publik i Sllovenisë në fund të tremujorit të tretë arriti në 78.5% të BPK-së, ndërsa Greqia 199.9% të BPK-së. Në vendet tjera në rajon varion nga 90.8% Mali i Zi, 56.8% Serbia, Republika e Maqedonisë së Veriut 51%, Bosnja dhe Hercegovina 38.9% dhe Kosova 22.1%, sipas të dhënave nga agjencia evropiane e statistikave “Eurostat”. Sipas këtyre të dhënave, mund të shihet se kemi një ekuilibër të mirë midis pakove stimuluese dhe mbajtjes së borxhit në një nivel, i cili në planin afatmesëm do të stabilizohet dhe nuk do të paraqesë kërcënim ose pengesë për zhvillimin e mëtejshëm ekonomik dhe stabilitetin makro-financiar.
Krahas masave të ndërmarra nga autoritetet fiskale, masa shtesë për të zbutur efektet e krizës së Covid 19 u siguruan nga masat e ndërmarra prej autoriteteve financiare. Zvogëlimi ose mbajtja e normës së interesit të referencës në një nivel të ulët dhe masa shtesë përmes instrumenteve të tjerë të politikës monetare, kontribuan në ruajtjen e likuiditetit në ekonomi. Kështu për shembull, Banka Qendrore Evropiane, përmes normave të saj të interesit, ndoqi një politikë monetare të rregullueshme për të mbështetur ekonominë. E mbajti atë në një nivel negativ gjatë gjithë kohës. Kjo ndikoi në normat e tjera të interesit, për shembull EURIBOR mbeti negativ për tërë periudhën e krizës dhe kështu kostot e financimit ishin më të favorshme. Ky qëndrim i politikës monetare ka ndikuar në rritjen e ofertës së parave në tregjet financiare, e cila ka kontribuar në uljen e normave të interesit dhe kostove të huazimit për vendet për të financuar masat ekonomike. Në të njëjtën kohë, inflacioni i ulët ka lejuar që politika monetare të jetë më aktive në luftimin e efekteve të Pandemisë.
Që nga viti i kaluar, 292 milion euro janë paguar nga programi Covid 19 i Qeverisë ose mbi 95% e buxhetit në bazë të mbështetjes financiare për pagesën e pagave, mbështetjes financiare për kategoritë e cenueshme të qytetarëve, masat për të mbështetur kompanitë, mbështetje financiare e qytetarëve që kanë humbur vendet e tyre të punës si rezultat i krizës, etj. Mbi 85 milion euro janë miratuar përmes Bankës zhvillimore në bazë të kredive pa interes dhe kredive të lira. Duhet të merret parasysh se stimuli i përgjithshëm fiskal mbulon jo vetëm shpenzimet e drejtpërdrejta të buxhetit, por edhe uljen e taksave dhe lirimet, garancitë në dispozicion dhe të ngjashme. Kështu, për shembull, skema e garancës shtetërore shumëfishon gjashtë herë mjetet e siguruara në fond, më saktësisht ato fonde do të garantojnë sasi gjashtë herë më të lartë të huave për kompanitë.
Në raport me efektet e katër pakove të masave, mbështetja për popullatën dhe kompanitë rezultoi në zbutjen e efekteve negative të Pandemisë në të ardhurat dhe konsumin e familjeve dhe veprimtarinë e subjekteve të biznesit. Prandaj, vlerësohet se përmes zbatimit të këtyre masave zbutet rënia e aktivitetit ekonomik, pra rënia e aktivitetit ekonomik do të ishte më e thellë me rreth 2 pikë përqindje në vitin 2020.
Shkalla e papunësisë, pasi u rrit në tremujorin e dytë, u ul në tremujorin e tretë, me normën mesatare të papunësisë në nëntë muajt e parë që ishte 16.5%, që është një rënie me 1 pikë përqindje krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar. Është një provë e padiskutueshme që shumë vende pune tashmë ishin shpëtuar.
Paga mesatare bruto dhe neto vazhduan të rriten vazhdimisht gjatë gjithë vitit. Shkalla vjetore e rritjes së pagës neto në nëntor të vitit 2020 ishte 7% ose është rreth 1.800 denarë më e lartë krahasuar me pagën mesatare neto të paguar në të njëjtin muaj në vitin 2019. Rritja e vazhdueshme e pagës mesatare, përkundër krizës është për shkak të masave të marra nga Qeveria për mbështetjen financiare për pagesën e pagave dhe subvencion të kontributeve.
Cila është dinamika e mbushjes së buxhetit që nga fillimi i vitit, sa devijojnë të ardhurat nga ato të planifikuara duke pasur parasysh krizën e stërzgjatur?
Në fillim të vitit, ka një mbledhje pak më të ulët të të ardhurave nga taksat me 3% krahasuar me janarin e vitit 2020, por nga ana tjetër, duhet të meret parasysh se baza e krahasimit është para krizës, kur është realizuar një rritje e lartë vjetore prej 7.3%.
Realizimi i taksave dhe kontributeve që nga fundi i javës së kaluar, pra 19 shkurti është rreth 2% më i lartë se i njëjti muaj i vitit të kaluar, por ne duhet të shohim realizimin deri në fund të muajit.
Në raport me anën e shpenzimeve, të gjitha detyrimet e shtetit realizohen rregullisht dhe në kohë. Përveç detyrimeve të rregullta, paguhen edhe masat nga pakoja e katërt, e cila vazhdoi edhe këtë vit.
Viti i kaluar kishte krizë për ne dhe për të gjithë botën. Të gjitha ekonomitë në botë kanë pasur rënie në të ardhurat dhe nga ana tjetër, për shkak të nevojave për shëndetësi dhe masave sociale dhe ekonomike antikrizë, shpenzimet janë rritur. Në vendin tonë, muaji prill dhe maj i vitit 2020 ishin më kritikët, kur u zbatuan masat e larta kufizuese shëndetësore, siç ishte karantina disa ditore. Pastaj rënia në mbledhjen e të ardhurave nga taksat ishte mbi 20% krahasuar me muajt e njëjtë të vitit të kaluar. Pati një përmirësim në muajt e verës, me përjashtim të muajit gusht dhe përmirësimi vazhdoi gjatë tremujorit të fundit të vitit 2020, me rritjen e të ardhurave në muajin dhjetor krahasuar me të njëjtin muaj të vitit të kaluar. Kriza është ende duke u ndjerë, por ka përmirësim dhe një tendencë drejt ringjalljes së saj. Monitorojmë nga afër lëvizjet në baza ditore.
A prisni që buxheti të realizohet siç është planifikuar pa ndryshuar gjatë vitit përmes ribalancit dhe veçanërisht investimet kapitale si një nxitje e rëndësishme për aktivitetin ekonomik?
Që kur prezantuam buxhetin për vitin 2021, u theksua se gjatë vitit 2021 do të ketë një rishikim të bilancit në përputhje me situatën aktuale. Rishikimi nuk është aktivitet i pazakontë dhe nëse shikoni 15 vitet e kaluara, asnjë vit nuk ka qenë pa një ribalanc. Në vitet e krizës si 2009 dhe 2020, kishte dy ribalance në vit. Është një rregullim i thesarit të shtetit ndaj rrethanave reale – nëse ka të ardhura më të larta ato duhet të alokohen në pozicione ku do të sjellin vlerë të shtuar më të lartë, nëse disa fonde nuk përdoren duhet të përqëndrohen në pozicione që kanë performancë më të mirë, etj.
Për sa i përket shpenzimeve kapitale, kemi një strategji për të përmirësuar zbatimin e tyre dhe një plan pesë-vjeçar për investime publike me vlerë prej 3.2 miliardë euro, i cili përfshinë projekte kapitale strategjike në fushën e transportit, shëndetësisë dhe infrastrukturës së arsimit. Përmirësimin e realizimit të projekteve kapitale vetëm nëse kemi një plan të mirë afatgjatë, mekanizma për monitorimin e zbatimit dhe rregulla të qarta për shpërblimin dhe ndëshkimin e përdoruesve të buxhetit sipas performancës së tyre. Siç e përmenda, kemi një plan në drejtim të mekanizmave të monitorimit, ne kemi një komitet investimesh për të monitoruar performancën përmes metodologjisë për Treguesit kryesorë të performancës, (Smart Key Performance Indicators).
Lidhur me shpërblimin ose “ndëshkimin” e përdoruesve të buxhetit për realizimin t ij, dështimin në lidhje me investimet kapitale, në Ligjin për ekzekutimin e buxhetit për vitin aktual ne kemi siguruar një mekanizëm inovativ. Nëse përdoruesit e buxhetit nuk realizojnë të paktën 15 përqind të shpenzimeve kapitale të planifikuara deri në tremujorin e parë, të paktën 40 përqind nga i dyti dhe të paktën 65 përqind nga i treti, mjetet do të merren dhe do të drejtohen në projekte që kanë një realizim solid.
Çfarë parashikon Strategjia e re për Reformën financiare?
Në kohën e krizës më të madhe që nga Depresioni i madh, çështjet kryesore janë: 1. si do të rimëkëmbet ekonomia, 2. si të rikthehemi në rrugën e duhur, 3. si ta përshpejtojmë atë rritje dhe 4. si të jemi të qëndrueshëm dhe gjithëpërfshirës. Vendosja e qëllimeve të qarta është thelbësore për krijimin e një strategjie dhe më pas të plani të veprimit. Një strategji e mirë, sigurisht, si dhe një plan i hollësishëm dhe i shëndoshë janë baza për një rezultat të suksesshëm, nëse zbatohet ashtu siç duhet.
Në Ministrinë e Financave punojmë sipas konceptit SMART, një koncept që bazohet në pesë parime – operacion strategjik, qëndrueshmëri ose vazhdimësi, përgjegjësi, orientim i reformës dhe transparencë. Thelbi është të veprojmë në një mënyrë të tillë që të planifikohet paraprakisht për një periudhë më të gjatë, të gjitha rezultatet do të parashikohen, rezultatet do të maten, si në kuptim të realizimit ashtu edhe në lidhje me ndikimin e tyre në proceset e tjera dhe të gjitha këto do të pasohen nga përpjekje të vazhdueshme për të rritur transparencën.
Qëllimet dhe përparësitë që kemi parashikuar janë shtatë: 1. rritja dhe zhvillimi ekonomik; 2. financa inteligjente (menaxhim i përgjegjshëm i financave publike: borxhi publik, likuiditeti, shpenzimet kapitale, buxhetimi afatmesëm, sistemi i drejtë dhe efikas i taksave, transparent dhe llogaridhënia); 3. decentralizimi fiskal; 4. zhvillimi dhe liberalizimi i tregut financiar; 5. tejkalimi i ekonomisë informale; 6. dixhitalizimi i financave publike dhe 7. forcimi i kapaciteteve institucionale dhe njerëzore të ministrisë.
Lidhur me strategjinë për financat e mençura, një numër aktivitetesh tashmë janë ndërmarrë dhe do të ndërmerren, siç është zbatimi i Programit të Menaxhimit të Reformës së Financave Publike (brenda të cilit Ligji i ri për Buxhetet dhe sistemi IFMIS – Sistemi i Integruar i Menaxhimit Publik). financave), një strategji fiskale pesë-vjeçare e menaxhimit të borxhit publik, një strategji e reformës tatimore, prezantimi i një metodologjie për vlerësimin e efekteve të projekteve të investimeve në rritjen ekonomike të quajtur PIMA (Vlerësimi i Menaxhimit të Investimeve Publike, PIMA), dhe metodologji për vlerësimin e realizimit të investimeve kapitale përmes Treguesve Kryesorë të Performancës.
Në fund, do të doja të theksoj se vizioni i ministrisë së Financave është të zbatojë ide progresive në fushën e saj për të kontribuar në forcimin e funksionimit të ekonomisë së tregut bazuar në njohuri, inovacion dhe zhvillim të qëndrueshëm. Ne e përkthejmë këtë vizion në strategji afatmesme dhe plane veprimi vjetore, të cilat i hartojmë përmes procesit gjithëpërfshirës, me pjesëmarrjen e të gjithë akterëve. Procesi gjithëpërfshirës në hartimin e drejtimeve kryesore strategjike, zbatimin e politikave të bazuara në prova dhe transparencën fiskale janë përfitime demokratike që do të vendosin standardin për të gjithë krijuesit e ardhshëm të reformave në financa publike.
Ministria e Financave e përgatiti dhe Qeveria e miratoi Strategjinë e re tatimore. Çfarë do të thotë kjo për tatimpaguesit?
Qëllimi kryesor i politikës tatimore është të sigurojë rritje dhe zhvillim të qëndrueshëm ekonomik, duke siguruar kështu siguri ligjore për tatimpaguesit dhe mbledhje të rregullt të të ardhurave publike.
Strategjia për Reformën tatimore 2021-2025, e cila u miratua nga Qeveria dhe për të cilën më parë kemi pasur debat publik, përmban pesë përparësi për hartuesit e politikave tatimore dhe organet që administrojnë të ardhurat publike në periudhën 2021-2025, së bashku me aktivitetet e tyre kyçe, rezultatet, subjektet përgjegjëse dhe treguesit kryesorë të performancës.
Prioriteti i parë është barazia më e madhe në tatime, në mënyrë që të sigurohet që të gjithë përmbushin detyrimin e tyre shoqëror dhe paguajnë pjesën e tyre të drejtë të tatimit. Rezultatet e pritura janë një rivlerësim i modelit për tatimin e drejtë, zbatimi i standardeve për parandalimin e erozionit të bazës tatimore dhe transferimin e fitimeve (BEPS), harmonizimi i legjislacionit kombëtar me legjislacionin mbikombëtar të Bashkimit Europian, etj.
Prioriteti i dytë është efikasiteti dhe produktiviteti më i madh i sistemit të tatimeve për mbledhjen më të mirë të të ardhurave, përmes luftës më efikase kundër aktiviteteve të paregjistruara dhe evazionit fiskal dhe forcimit të kapacitetit institucional, analizës dhe rregullimit të bazës tatimore, uljes së detyrimeve të prapambetura dhe zbatimit të regjistrit të vërtetë. Disa nga masat e parashikuara për të përmirësuar efikasitetin dhe produktivitetin e sistemit të mbledhjes së taksave janë rishikimi i rregulloreve ekzistuese të taksave, futja e teknologjive të përparuara, forcimi i kapacitetit të institucioneve, modernizimi dhe automatizimi i proceseve të punës, koordinimi i zgjeruar institucional dhe bashkëpunimi më i mire ndërkombëtar.
Një përparësi e tretë në Strategjinë e tatimeve është rritja e transparencës së tatimeve, e cila përfshinë përmirësimin e shkëmbimit të informacionit midis autoriteteve tatimore dhe subjekteve të tjerë, i cili do të bazohet kryesisht në shërbimet elektronike dhe digjitalizimin e proceseve. Kjo përparësi pritet të çojë në rritjen e mësimit fiskal dhe pajtueshmërisë më të madhe vullnetare të tatimeve.
Prioriteti tjetër ose i katërt është cilësia më e mirë e shërbimeve, në një mënyrë që thjeshton dhe shpejton procedurat dhe zvogëlon barrën administrative. Rezultatet e synuara janë një shkallë më e madhe e shërbimeve digjitale, menaxhim më i mirë i lëshimit të liçencave të eksport-importit, eliminimi i barrierave të panevojshme jo-tarifore dhe kontroll më i mirë i brendshëm tatimor.
Prioriteti i fundit ose i pestë është futja e tatimit ekologjik (“i gjelbër”), me qëllim stimulimin e tatimpaguesve për të zvogëluar aktivitetet që kontribojnë në ndotjen e mjedisit. Qëllimi kryesor është që të përballen me ndotjen dhe mbrojtjen e burimeve natyrore. Për më tepër, si rezultat i kësaj, mund të pritet rritje në të ardhurat e buxhetit.
Ky lajm është në dispozicion edhe në:
